ಕರ್ನಾಟಕವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ (CrPC)-1973ರ ಪ್ರಕಾರ ನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿದೆ. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪುಗಳಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿವರವಾದ ವಿವರಣೆ ಇಲ್ಲಿದೆ:
✅ ಮಹಿಳೆಯರ ಬಂಧನ & ಕಾನೂನಿನ ರಕ್ಷಣೆ:
1. ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ಮಹಿಳಾ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಇರುವುದು ಕಡ್ಡಾಯ
ಮಹಿಳಾ ಆರೋಪಿಯನ್ನು ಮಹಿಳಾ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯೇ ಬಂಧಿಸಬೇಕು.
- ಪುರುಷ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಬಂಧನದ ವೇಳೆ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವಂತಿಲ್ಲ.
- ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ತುರ್ತಾಗಿ ಬಂಧಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದಾದರೆ ಬಂಧನವನ್ನು ಮುಂದೂಡಬೇಕು.
2. ಸಂಜೆಯ ನಂತರ, ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಮೊದಲು ಬಂಧಿಸುವಂತಿಲ್ಲ:
CrPC ಸೆಕ್ಷನ್ 46(4)ರ ಪ್ರಕಾರ,
- ಸಂಜೆ 6 ಗಂಟೆಯ ನಂತರದಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6 ಗಂಟೆವರೆಗೆ ಮಹಿಳಾ ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಅನುಮತಿ ಇಲ್ಲ.
- ತುರ್ತು ಬಂಧನದ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಂದ ಲಿಖಿತ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದು ಬಂಧಿಸಬಹುದು.
- ಈ ನಿಯಮವು ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿಯೇ ಬಂಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಕಡ್ಡಾಯ ಕ್ರಮಗಳು:
- ಬಂಧಿಸುವಾಗ ಮಹಿಳೆಗೆ ಬಂಧನದ ಕಾರಣ ತಿಳಿಸಬೇಕು.
- ನಿಮಗೆ ಕಾನೂನು ಸಹಾಯ(ಅಡ್ವೊಕೆಟ್) ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಆಕೆಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು.
- ಬಂಧಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಆಕೆಯ ಸಂಬಂಧಿಕರು ಅಥವಾ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ತಿಳಿಸಬೇಕು.
4. ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಪಾಸಣೆ:
- ಬಂಧಿತೆಯ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಅನ್ಯಾಯದಿಂದ ಆಕೆಯನ್ನು ರಕ್ಷುವ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಬಂಧನದ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ನಂತರ ಮಹಿಳಾ ವೈದ್ಯೆಯಿಂದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸುವುದು ಕಡ್ಡಾಯ.
5. ಗೌರವಪೂರ್ಣ ವರ್ತನೆ:
- ಬಂಧಿತೆಯನ್ನು ಮಾನವೀಯವಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮುಖೇನ ಆಕೆಯ ಗೌರವ ಕಾಪಾಡಬೇಕು.
- ತೀವ್ರತರವಾದ ಅಪರಾಧ ಆಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಹ್ಯಾಂಡ್ಕಫ್ ಹಾಕಬಾರದು. ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದ ನಂತರವೇ ಹಾಕಬೇಕು.
- ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ ವೇಳೆ ಗೌಪ್ಯತೆ ಕಡ್ಡಾಯ.
6. ಬಂಧನ ಸ್ಥಳ:
- ಬಂಧಿತೆಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಮಹಿಳಾ ಲಾಕ್‌ಅಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಬೇಕು.
- ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟೂ ಮಹಿಳಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಿಂದಲೇ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಬೇಕು.
- ಮಹಿಳಾ ಆರೋಪಿಯನ್ನು ಪುರುಷ ಕೈದಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಇರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟಿನ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ ಅನುಸಾರ,
- ಸಾಕ್ಷಿ ಸಹಿ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಅರೆಸ್ಟ್ ಮೆಮೊ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು.
- ಪೋಲೀಸ್ ಡೈರಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರವಾಗಿ ನಮೂದು ಮಾಡಬೇಕು.
- ಅಗತ್ಯ ಎನಿಸಿದಾಗ ತವಾ ವಿರಾಮಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಪಾಸಣೆ ಮಾಡಿಸಬೇಕು.
ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯವು ಮೇಲಿನ CrPC ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಇಲಾಖೆಯು ತನ್ನದೇ ಆದ ಆಂತರಿಕ SOP (Standard Operating Procedures) ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಆರೋಪಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ಮಹಿಳಾ ಪೇದೆಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸುವ ಸರ್ಕಾರ, ನಿಯಮ ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕಠಿಣ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಇನ್ನಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರು Non-cognizable offences (ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಅಪರಾಧವಲ್ಲದ) ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿಗಳಾಗಿದ್ದರೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರವಿಲ್ಲದೆ ಬಂಧಿಸಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ.