ಕಿಶೋರಾವಸ್ಥೆ ಎಂದರೆ ಮಕ್ಕಳಿಂದ ವಯಸ್ಕ ಹಂತದೊಳಗಿನ ಕಾಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 10ರಿಂದ 19 ವರ್ಷದೊಳಗಿನವರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕಿಶೋರಾವಸ್ಥೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ದೈಹಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳೂ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ಬದಲಾವಣೆ, ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡವೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.
✅ ಪ್ರಮುಖ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು
1. ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಓಲಾಟ(Mood Swings):
- ಕ್ಷಣಕಾಲ ಉತ್ಸಾಹ, ಕ್ಷಣ ಕೋಪ ಅಥವಾ ಮರುಕ್ಷಣವೇ ವಿಷಾದದ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ಇದೆಲ್ಲವೂ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವುದು. ಇದರಿಂದ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತೊಂದರೆ ಅಥವಾ ಗೊಂದಲ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯ ಹೆಚ್ಚಳ:
- ಈ ವಯಸ್ಸಿನವರಲ್ಲಿ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಧಕ್ಕೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
- ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೇಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂಬ ಕುರಿತಾದ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನದ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
- ಇತರರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ, ಟೀಕೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಚಿಂತೆಗೀಡಾಗುತ್ತಾರೆ.
3. ಫ್ರೀಡಂ ಬೇಕೆನಿಸುವಿಕೆ:
- ಈ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ನಾವೇ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಬಯಕೆ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ.
- ಪೋಷಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಹಿರಿಯರ ಜೊತೆ ಜಗಳ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
4. ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ರಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು:
- “ನಾನು ಯಾರು?” ಎಂದು ತಮ್ಮೊಳಗೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
- ಸ್ವ-ಹಿತಾಸಕ್ತಿ, ನಂಬಿಕೆ & ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ವಿಭಿನ್ನ ಶೈಲಿ ಅಥವಾ ವರ್ತನೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ.
5. ಆಕರ್ಷಣೆ & ಪ್ರಣಯ ಭಾವನೆ:
- ಪ್ರಣಯದ ಭಾವನೆಗಳ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಮೋಹ ಅಥವಾ ಡೇಟಿಂಗ್ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.
- ಹಿಂಸೆ, ಅಸೂಯೆ, ಹೊಟ್ಟೆಕಿಚ್ಚು, ಇರ್ಷೆಯಂತಹ ಹೊಸ ಭಾವನೆಗಳು ಬೆಳೆದು ನೊಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
6. ಸ್ನೇಹಿತರ ಪ್ರಭಾವ:
- ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಬೇಕೆಂಬ ಬಯಕೆ ಬಲವಾಗಿ ಬೇರೂರುತ್ತದೆ.
- ಇತರರ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯ ಎನಿಸುತ್ತದೆ.
- ಸ್ನೇಹಿತರ ಸಹವಾಸದಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬಹುದು.
7. ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಒತ್ತಡ & ಆತಂಕ:
- ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ, ದೇಹದ ಸೌಂದರ್ಯ ಹಾಗೂ ಭವಿಷ್ಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ.
- ಸಂಬಂಧಗಳು ಹಾಗೂ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಭಯಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
- ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಾದಷ್ಟು ನೆರವು ಅಥವಾ ಬೆಂಬಲ ಸಿಗದಿದ್ದರೆ ನಿರಾಶೆ ಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಇದು ಮಾನಸಿಕ ಖಿನ್ನತೆಗೂ ದೂಡಬಹುದು.
✅ ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಏಕೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ?
- ಎಸ್ಟ್ರೋಜನ್ ಮತ್ತು ಟೆಸ್ಟೋಸ್ಟೆರೋನ್ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ.
- ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು(Prefrontal Cortex) ಇನ್ನೂ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಾಧಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಹೊಸ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಒತ್ತಡ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ.
✅ ಈ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಭಾಯಿಸಬಹುದು?
- ತಂದೆ, ತಾಯಿ, ಶಿಕ್ಷಕರು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರೆ ನಂಬಿಕಸ್ಥ ವಯಸ್ಕರ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡಿ.
- ಒಳ್ಳೆಯ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡುವ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವ ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಯಾಮ ಮಾಡುವ ಮುಖೇನ self-care ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ.
- ಬರವಣಿಗೆ, ಚಿತ್ರಕಲೆ ಅಥವಾ ಮಾತನಾಡುವ ಮೂಲಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ.
- ಮದ್ಯಪಾನ ಅಥವಾ ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಿ.
- ಉತ್ತಮ ಉಸಿರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವ ಮುಖೇನ ಒತ್ತಡ ನಿರ್ವಹಣೆ ಬಗ್ಗೆ ಕಲಿಯಿರಿ.
✅ ಪೋಷಕರು & ಶಿಕ್ಷಕರ ಪಾತ್ರ:
- ಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಹನೆ ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿ ಇರಲಿ.
- ಮಕ್ಕಳು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಲು ಉತ್ತೇಜಿಸಿ.
- ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸ್ನೇಹ & ಆಸಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿ.
- ಗಂಭೀರವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೊಂದರೆಗಳಿದ್ದರೆ ಗಮನಿಸಿ ಸಲಹೆ, ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿ.